De Sociale Verzekeringsbank (SVB) doet een beroep op de politiek, om regels rond AOW-opbouw in het buitenland te vereenvoudigen. Want de huidige regels zijn niet meer van deze tijd, vindt de SVB. In hoeverre hebben Nederlanders die in het buitenland wonen, net over de grens of verder weg, ook recht op een AOW-uitkering? En wat is het bezwaar van de SVB tegen de huidige regels? Wij leggen het uit.
Zo bouwt u een AOW-uitkering op
U doet 50 jaar over het opbouwen van uw AOW, mits u in Nederland woont. In dat geval bent u namelijk verzekerd. Maar per jaar dat u niet verzekerd bent, gaat er 2 procent af van het AOW-bedrag dat u na uw pensionering ontvangt. Gaat u in een ander land werken of besluit u zelfs om te emigreren, dan bouwt u in Nederland dus geen AOW op.
In dit geval kunt u een vrijwillige AOW-verzekering afsluiten. Op die manier kunt u na uw pensionering alsnog een volledig AOW-bedrag ontvangen. Als u oorspronkelijk niet uit Nederland komt en hier bent gaan werken, kunt u AOW inkopen. Hiermee compenseert u de jaren waarin u geen AOW heeft opgebouwd, omdat u toen niet in Nederland heeft gewoond en gewerkt. De SVB legt uit welke specifieke voorwaarden hiervoor gelden.
Lees ook: Hoeveel AOW ontvangt u per 1 juli 2024?Wonen in het ene land, werken in het andere land: de gevolgen voor uw AOW
En stel dat u in grensregio woonachtig bent? Woont u in Nederland, maar werkt u in Duitsland of België, dan bouwt u geen AOW in Nederland op. Wel heeft u recht op een pensioen volgens de Duitse of Belgische regels. In het omgekeerde geval – dat wil zeggen: u woont over de grens, maar werkt in Nederland – komt u wél in aanmerking voor AOW in Nederland. Want dan betaalt u ook belasting in Nederland. Voor detacheringen en tijdelijke overplaatsingen gelden weer andere regels, zoals Rijksoverheid uitlegt.
Het wordt helemaal complex als u al de AOW-leeftijd heeft bereikt, maar in het buitenland gaat wonen. Of u dan wel of niet een volledige uitkering blijft ontvangen, hangt namelijk af van de regels in het land waar u gaat wonen. Het Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden (waar u ook al niet met euro’s kunt betalen) geldt eveneens als buitenland. Wat de exacte pensioenregels per land zijn, van Afghanistan tot Zwitserland, kunt u via de SVB-website nagaan.
Lees ook: Hoe voorkomt u dat u een pensioengat krijgt?Waarom wil de SVB nieuwe regels?
In het bestand van de SVB staan ruim 700.000 Nederlanders die ooit in het buitenland hebben gewoond en/of gewerkt, of dat nu nog steeds doen. Voor ieder van hen is het de vraag of ze wel of niet recht hebben op een volledige AOW-uitkering. Het beheren van dit soort complexe dossiers vergt veel tijd en mankracht. Voordat een SVB-medewerker zich hiermee bezig kan houden, heeft hij of zij een opleiding van 2 jaar nodig. Diegene moet zich bijvoorbeeld verdiepen in het pensioenstelsel van Costa Rica of Nieuw-Zeeland, als een Nederlander daar gaat wonen. SVB-bestuurder Diana Starmans pleit dan ook voor vereenvoudigde regels. “Hoe we het nu doen, is op langere termijn niet houdbaar”, slaat Starmans alarm, in gesprek met Het Financieele Dagblad.
De SVB moet bijvoorbeeld kijken naar de leefsituatie van Nederlanders in het buitenland. Want zijn zij alleenstaand of samenwonend dan wel getrouwd? Deze klassieke tweedeling staat in Nederland ter discussie, omdat er inmiddels 21 van dit soort leefsituaties zijn. En woont een Nederlander in het buitenland daadwerkelijk samen met zijn of haar partner? Het antwoord op die vraag is al helemaal lastig te controleren, ook vanwege privacywetgeving.
Daarnaast zijn we de laatste jaren steeds meer internationaal georiënteerd en is de invulling van ons werk veranderd. Denk aan thuiswerken, maar ook aan zzp-activiteiten. Als u alleen een laptop en een internetverbinding nodig heeft voor uw werkzaamheden, kunt u in principe overal werken, zelfs in een ander land. Stel dat u een paar maanden per jaar in Portugal woont, maar op afstand voor uw Nederlandse werkgever blijft werken? Of dat u als zzp’er in de grensregio werkt, voor zowel Nederlandse als Duitse opdrachtgevers? Dit soort ontwikkelingen heeft het werk van de SVB er niet makkelijker op gemaakt, integendeel.
En als u niet uw hele leven in Nederland woont en/of werkt, kan het lastig zijn om te bepalen hoe hoog uw AOW precies uit gaat vallen. “De huidige wetgeving heeft te weinig oog voor de beweeglijkheid van mensen en de toenemende mondialisering”, aldus Starmans in Het Financieele Dagblad. Zij heeft namens de SVB aangeklopt bij de Tweede Kamer. Ten 1e wil de AOW-instantie dat er andere, eenvoudige regels komen. De belangrijkste is het afschaffen van de specifieke alleenstaanden-AOW enerzijds en gehuwden/samenwonenden-AOW anderzijds. Daarnaast hoopt de SVB dat Europese landen voortaan grotendeels dezelfde pensioenregels gaan hanteren.
Lees ook: Tussen de lakens met de SVB(Bron: Archief, SVB, Het Financieele Dagblad, Rijksoverheid, Nederland Wereldwijd, Werkenoverdegrens.eu. Foto: PixelBiss/Shutterstock)
